فواید عسل

فراتررفتن در اینجا اتفاقی غیر از گسترش‌دادن کالبد است. تا به حال تکنولوژی را بسط و امتداد اعضای فیزیکی انسان قلمداد می‌کردیم. مثلاً تصور می‌کردیم که بیل و بیل مکانیکی همان دست و پنجه و بازویی است که قدرتمندتر شده است. استفاده از ابزار اگر در قدیم برای رفع حوائج بود و در دوره مدرن برای تسلط و تسخیر بیش از حد بر طبیعت، احتمالاً در دوره‌ی پست‌مدرن چیزی خواهد بود برای فراروی از طبیعت. اگر تکنولوژی تا به حال می‌خواست قدرت فیزیکی و جسمانی بشر را گسترش دهد، حال به دنبال فارغ‌کردن انسان از این کالبد محدودکننده و مزاحم است و این وظیفه بر عهده‌ی تکنولوژی‌های ارتباطی و رسانه‌ای است.

زندگی مجازی، علاوه بر اینکه ما را از قیودات تن می‌رهاند، این امکان را نیز ایجاد می‌کند که دو بار (و شاید چندین بار) در این جهان زیست کنیم و این شاید راز جذابیت فضای سایبر است. اینترنت، همچنین می‌تواند دسترسی عامه به منابع و در نتیجه امید به دموکراسی را بهبود بخشد، اما همه‌ی این جذابیت‌ها می‌تواند نقاط ضعف آن نیز محسوب شود. عامیانه‌شدن اطلاعاتی که تا پیش از این در انحصار عده‌ای خاص بود تبعاتی دارد که از جمله هم‌سطحی و بی‌ارزشی و بی‌تعهدی است. همگان در محیط مجازی به تبادل آرا مشغول‌اند بدون اینکه مسئولیتی قبول کنند. این شکل از ساحت عمومی دچار نوعی توهم دموکراتیک و در واقع تشویق به بی‌عملی و بی‌تعهدی است. بی‌تعهدی مجازی از این جهت خطرناک است که توهمی از عمل‌گرایی را نیز با خود به همراه دارد. اینترنت مانند توصیفی که کیرکگارد از مطبوعات دارد، با هم‌سطح کردن همه‌چیز و غیرحضوری کردن همه‌چیز، باعث بی‌تعهدی و بی‌تفاوتی می‌شود. دیگر چیزی آن قدر اهمیت ندارد که برایش جان داده شود و این دقیقاً همان تعریف نیهیلیسم است. به گفته‌ی کیرکگارد، مطبوعات دشمنان اصلی تعهد بی‌قید و شرط‌اند. اینترنت نیز از حیث هم‌سطح کردن، مانند مطبوعات عمل می‌کند. قانع‌کردن کنشگر مجازی به اینکه در واقع او دارد هیچ کاری انجام نمی‌دهد، دشوار است. شاید جدی‌ترین اتفاقی که در این محیط‌ها می‌افتد دست به دست شدن بیانیه‌ها و کمپین‌هاست تا پایش امضایی دیجیتال انداخته شود. شاید بارها شنیده باشید که نیروهای اپوزیسیون، که غالباً در محیط‌های ماهواره‌ای و اینترنتی فعال‌اند از بی‌عملی یکدیگر گلایه کرده باشند. این بی‌عملی به حدی است که به نظر می‌رسد، فضای سایبر اساساً فضایی برای فرار از دنیای واقعی است. دنیای واقعی با همه‌ی خوبی‌ها و بدی‌هایش و با همه‌ی آلام و خوشی‌هایش از آن حیث که واقعی است و مستلزم حضور فیزیکی، مستلزم تعهد است. در عالم واقع نمی‌توان هر لحظه که اختیار می‌کنیم فرار کنیم و از تعهدات سر باز زنیم و از حضور به غیاب برویم. اما در زیست ‌مجازی، فرارکردن و رهایی، تنها به یک کلیک نیاز دارد. اگر به گفته‌ی نیل‌پستمن تلویزیون همان مخدر سوم است که آلدوس هاکسلی در رمان «دنیای قشنگ نو» توصیف کرده بود، اینترنت و زیست‌مجازی شکل تشدیدشده‌ی این تخدیر است. تخدیری که از پایه مرز میان واقع و غیرواقع را به هم می‌زند. یک موجود مجازی را به هیچ‌وجه نمی‌توان مجاب کرد که زندگی مجازی واقعی نیست؛ چرا که او نتیجه و بازخورد کنش‌های خود در این محیط و حضور کنشگرانی شبیه به خود را احساس می‌کند.